Data is the new oil นั้นเป็นคำกล่าวที่ไม่เกินจริง เพราะธุรกิจทุกวันนี้ล้วนขับเคลื่อนด้วยข้อมูลมหาศาล ไม่ว่าจะเป็นการเก็บข้อมูลมาเพื่อวิเคราะห์และพัฒนาธุรกิจ หรือเก็บข้อมูลลูกค้าและผู้บริโภคมาตัดสินใจและดูแนวโน้มในการทำธุรกิจในอนาคต ข้อมูลกลายเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการทำธุรกิจไปแล้ว และ Business Intelligence ก็คือเทรนด์ใหม่ที่หลายองค์กรใหญ่ให้ความสำคัญ

บทความนี้เราจะมาเจาะลึกในเรื่องของ Data และ Business Intelligence ว่ามีบทบาทสำคัญต่อธุรกิจและองค์กรทุกวันนี้อย่างไรบ้าง ถอดบทสัมภาษณ์พิเศษกับคุณณัฐพงศ์ โกศยกานนท์ หรือคุณ นัท ในตำแหน่ง AVP หรือ Head of B2B Business Intelligence and Pricing ที่บริษัท Dtac ร่วมพูดคุยเกี่ยวกับมุมมองและเทรนด์กระแสด้าน Business Intelligence ในยุคปัจจุบันที่เทคโนโลยีมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและตลอดเวลา ว่ามีความสำคัญอย่างไรกับองค์กรและธุรกิจต่างๆ ดำเนินการสัมภาษณ์โดยคุณ Thankamon Wongsuppapat หรือคุณบุ้ค ที่ปรึกษาและผู้เชี่ยวชาญด้านการสรรหาบุคลากรในสายงานไอทีจาก Cathcart Technology 

Business Intelligence คืออะไรและมีความสำคัญอย่างไร?

Business Intelligence (BI) ต่างมีการตีความที่หลากหลายและแตกต่างกันไปตามการใช้งานของแต่ละองค์กร แต่หากให้นิยามความหมายให้มองเห็นภาพที่สุด มันก็คือการใช้เทคโนโลยีมาวิเคราะห์และประมวลผลข้อมูลเพื่อใช้ในการทำธุรกิจ ทั้งการบริหารจัดการ เสนองาน ไปจนถึงการวางแผนงานในช่วงเวลาที่จำกัด สาเหตุที่ Business Intelligence สำคัญ ก็เพราะว่าการทำงานในปัจจุบันนี้ “ข้อมูล”เป็นสิ่งสำคัญมากในการทำธุรกิจ ส่วนใหญ่เวลาทำธุรกิจ เราล้วนต้องอ้างอิงข้อมูลจากภายนอกอยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลของลูกค้า สถิติทั้งภายในและต่างประเทศ แนวคิดทางธุรกิจที่มีความเปิดกว้างและทางเลือกมากมายในการต่อยอดธุรกิจที่มีมากขึ้น 

Business Intelligence ครอบคลุมการทำงานเรื่องใดบ้าง?

Business Intelligence (BI)  คือเทคโนโลยีที่มีความสามารถในการแปลงข้อมูลปกติให้เป็นข้อมูลเชิงลึกที่สามารถนำไปช่วยในการติดสินใจ วิเคราะห์ผล ติดตามผลเพื่อช่วยให้ธุรกิจตัดสินใจได้อย่างฉลาดและแม่นยำขึ้น โดย BI จะช่วยให้นักวิเคราะห์สามารถดำเนินกิจกรรมต่างๆ ได้ เช่น 

–Data preparation: รวมข้อมูลจากหลายแหล่ง หลายประเภท จัดรูปแบบเพื่อการวิเคราะห์

–Data querying: หาคำตอบจากชุดข้อมูลเพื่อตอบโจทย์เฉพาะทางจากข้อมูลที่ได้รับ

–Data visualization: สร้างภาพจากการวิเคราะห์ข้อมูล โดยจะสื่อเป็นแผนภูมิ กราฟ ฮิสโตแกรม และอื่นๆ เพื่อง่ายต่อการเข้าใจ

–Performance metrics reporting: เปรียบเทียบประสิทธิภาพในปัจจุบันกับข้อมูลในอดีต ผ่านการแชร์ผลลัพธ์จากรายงานตัวชี้วัดให้กับผู้บริหารเพื่อประกอบการตัดสินใจ

–Data mining: การใช้สถิติและการเรียนรู้ของเครื่องมือ (BI) เพื่อค้นหาแนวโน้มในชุดข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data)

ตัวอย่างการวิเคราะห์ธุรกิจที่ Business Intelligence สามารถทำได้ในปัจจุบัน

–วิเคราะห์สินค้าและบริการ เพื่อวางแผนการขาย การผลิต และการลงทุน

–วิเคราะห์ช่วงเวลา ผลกระทบจากปัจจัยต่างๆ เพื่อประเมินการขายสินค้า

–วิเคราะห์นโยบายบริษัท ว่ามีผลดีและผลเสียอย่างไรกับการทำงานในภาพรวม

ปัจจุบัน Business Intelligence ถูกพัฒนาและรวมขายเป็นชุดเครื่องมือสำหรับวิเคราะห์ข้อมูล ซึ่งมีทั้งฟรีและเสียเงิน โดยแต่ละเจ้าก็จะมีความสามารถในการวิเคราะห์แตกต่างกันออกไป เช่น โปรแกรม Power BI 

Power BI คืออะไร?

Power BI คือบริการที่ซอฟต์แวร์ แอปพลิเคชั่น และตัวเชื่อมต่อที่ทำงานร่วมกันเพื่อเปลี่ยนแหล่งข้อมูลที่ไม่เกี่ยวข้องของคุณให้เป็นข้อมูลเชิงลึกที่สอดคล้องกัน แสดงข้อมูลได้ และโต้ตอบได้ ข้อมูลของดังกล่าวอาจเป็นในรูปแบบ Excel Spreadsheet หรือคอลเลกชันของระบบ Cloud และคลังข้อมูลแบบไฮบริดภายในองค์กร โดย Power BI จะช่วยให้การแสดงผลของข้อมูลเข้าใจง่ายขึ้น หรือการส่งต่อข้อมูลแบบ Real Time ก็ทำได้ง่ายขึ้น ไม่ซับซ้อนและใช้เวลารวดเร็ว 

วิธีใช้ Power BI สามารถใช้งานได้หลากหลายฟังก์ชั่น ไม่ว่าจะเป็น Power BI Desktop เพื่อสร้างรายงานเกี่ยวกับการส่วนมีส่วนร่วมกับลูกค้าของแต่ละแผนก หรือดูสินค้าคงคลังและความคืบหน้าของกระบวนการผลิตใน Dashboard แบบ Real Time ในบริการของ Power BI หรือการสร้างรายงานที่มีการแบ่งหน้าของใบแจ้งหน้าที่เข้าถึงได้ เป็นต้น

เทรนด์ BI ในประเทศไทยตอนนี้เป็นอย่างไรบ้าง?

คุณนัทคิดว่าตอนนี้เทรนด์ BI เริ่มเป็นที่พูดถึงมากขึ้น และตำแหน่งนี้ก็อาศัยทักษะหลายทาง ส่วนใหญ่แล้ว BI มี Skill Set ที่เหมือนกันคือ ความเข้าใจทั้งในเชิง Technical และ Business แต่อาจไม่ถึงกับเป็น Core สำคัญของธุรกิจ ทักษะอีกอย่างก็คือ ความสามารถในการจัดการข้อมูลที่ค่อนข้างซับซ้อนให้คลีน เป็นระเบียบได้ ประกอบกับเทรนด์ธุรกิจทุกวันนี้ต้องเป็นรูปแบบดิจิทัล ที่มุ่งเน้นให้เติบโตได้อย่างรวดเร็ว ไม่ว่าจะในเชิง E-commerce, Logistics, Innovation อะไรก็ตามที่ต้องใช้ข้อมูลเยอะๆ ตำแหน่ง BI จะเข้าไปมีส่วนสำคัญมาก

ฝากคำแนะนำถึงผู้ที่สนใจอยากเป็น BI ต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้าง

คุณนัทฝากถึงคนที่อยากเข้ามาทำงานในตำแหน่ง Business Intelligence นี้ ก่อนตัดสินใจก็อาจลองหาข้อมูลด้วยตัวเองดูก่อน เพราะต้องเข้าใจว่า ตำแหน่งนี้จำเป็นต้องใช้ Tools ที่หลากหลาย แต่ก็สามารถเทคคอร์สออนไลน์ เรียนรู้วิธีการใช้งานได้ด้วยตัวเอง ไม่ว่าจะเป็น SQL, Python R หรือ Power BI สิ่งสำคัญอีกอย่างที่ควรรู้ก็คือ ตำแหน่งนี้นอกจาก Hard Skills แล้ว ก็อาศัย Soft Skills เยอะมาก ทั้งการฟังเยอะๆ การจดจ่อ และการเป็นตัวกลางประสานงาน ทั้งหมดนี้เพื่อให้การทำงานเป็นไปอย่างมืออาชีพที่สุด

แล้วใบ Certificate สำคัญสำหรับการเป็น BI ไหม?

สำหรับความคิดเห็นของคุณนัทคิดว่า ไม่ได้สำคัญมากขนาดนั้น Certificate อาจสำคัญสำหรับตำแหน่งที่ต้องมีการยืนยัน เช่น ตำแหน่ง Finance แต่ถึงอย่างนั้น Certificate ก็คือใบเบิกทางหนึ่ง ที่อาจดูเหมือนว่าเรามีความรู้มากขึ้น ลึกซึ้งขึ้นในสายงานของเรา เราอาจดูโดดเด่นขึ้นมาท่ามกลางผู้สมัครคนอื่นๆ มันอาจจะวัดในเรื่องของความชัดเจน ความทุ่มเท และความรับผิดชอบของเรา แต่เรื่องของทักษะและความสามารถ สุดท้ายเราก็ต้องพิสูจน์อีกครั้งหนึ่ง 

Article by Thanisorn Boonchote